Jenaplan, het onderwijs van nu

Leren door gesprek, werk, spel en viering

Verschillen mogen bij ons op school bestaan; sterker nog, we omarmen ze. We vinden dat kinderen van, aan en met elkaar kunnen leren. We willen dat de kinderen samen werken en samen spelen.

Stamgroepen

In het Jenaplanonderwijs zitten kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar in een groep. Dat is de stamgroep. Wij kiezen voor driejarige stamgroepen:

groep 0/1/2 kleuterbouw
3/4/5 middenbouw
6/7/8 bovenbouw

Een stamgroep biedt de mogelijkheid om te ervaren hoe het is om jongste, middelste en oudste kind te zijn.

In een stamgroep zijn de leerlingen bewust samen bezig met een leerdoel zodat kinderen van elkaar leren. Ze zijn op verschillende niveaus in ontwikkeling en maken daarbij gebruik van elkaars talenten en los van leeftijdsgrenzen.

Het beste naar boven halen

Uit ieder kind proberen wij het beste van zichzelf naar boven te halen. Voor het ene kind betekent dat extra tijd om te oefenen met basisstof, voor een ander kind kan dit pluswerk zijn. Voorbeelden van pluswerk zijn wiskunde, vreemde talen, het samenstellen van je eigen geschiedenisboek of oriëntatie op het voortgezet onderwijs.

Kanjertraining

Het respecteren van verschillen staat ook centraal in de Kanjertraining. Het belangrijkste doel van de Kanjertraining is kinderen positief over zichzelf en de ander te leren denken. De kinderen worden gestimuleerd om samen te zorgen voor de sfeer in de groep door elkaar te respecteren en elkaar aan te spreken op onaardig gedrag.

De basis van ons onderwijs

In het Jenaplanonderwijs en op Kindcentrum De Zonnewijzer worden vier basisactiviteiten waarin mensen leven en leren onderscheiden: gesprek, werk, spel en viering.

Gesprek

We kunnen elkaar informeren en leren begrijpen door met elkaar in gesprek te zijn. Tijdens het gesprek kunnen kinderen gevoelens en ervaringen onder woorden brengen en er uiting aan geven. Er worden gesprekken gevoerd om kennis te verwerven, om meningen te vormen, om besluiten te nemen en om een goed sfeer te creëren in de stamgroep. In een gesprek leren kinderen dat iedereen gelijkwaardig is.
De gesprekken vinden meestal plaats in de kring. Er zijn verschillende kringvormen:

de leeskring
krantenkring
boekenkring
vertelkring
Kanjerkring
spreekbeurtkring

Werk

Werken en leren zijn belangrijke aspecten van onderwijs. In werksituaties zijn kinderen bezig met het verwerven van kennis en vaardigheden op het gebied van:

wereldoriëntatie
taal
rekenen
spelling
lezen
schrijven

Uitleg, werkuur en blokperiode

Onder werk vallen de uitlegmomenten waarin de lesstof aangeboden wordt, het werkuur waarin kinderen zelfstandig of in groepjes met het werk bezig zijn en de blokperiode waarin de kinderen leren zelfverantwoordelijk te leren binnen de thema’s.

Eigen niveau

Tijdens de uitlegmomenten geven we instructie op het niveau van het kind. De kinderen oefenen dit met kinderen van hun eigen leerjaar. Dat kunnen kinderen zijn die sneller in dit leerjaar zijn gekomen of er juist langer over hebben gedaan. Na de uitleg verwerken de kinderen in het werkuur de stof in hun eigen stamgroep.

Structuur en eigen keuzes

De huidige maatschappij vraagt steeds meer op het gebied van plannen en keuzes maken. Daarom oefenen we dit met kinderen in het werkuur. Dit doen wij door de leerlingen zelf aan het begin van de week doelen te laten stellen. We werken met een duidelijke structuur, met voldoende ruimte voor eigen keuzes. Regels en afspraken zijn daarbij heel belangrijk.

De groepsleider volgt en begeleidt deze keuzeprocessen. Door het werkuur leren kinderen hun werk te plannen, te kiezen, uit te voeren en te evalueren. Tijdens het zelfstandig werken heeft de groepsleerkracht de ruimte om kinderen ook individueel te begeleiden. Daarnaast leren kinderen samen te werken en elkaar te helpen.

Zelfverantwoordelijk

In de blokperiode leren de kinderen zelfverantwoordelijk te leren binnen een thema of project. Ze krijgen de ruimte om zich te oriënteren zich op de wereld en onderzoek te doen naar wat hen bezighoudt rondom een thema. Het proces van het leren stellen van doelen, het bepalen van de aanpak en uiteindelijk de reflectie hierop is belangrijk in ons onderwijs. Als je weet wat je moet leren en waarom, kun je dat op verschillende manieren bereiken.

Spel

Door samen te spelen leren, kinderen rekening met elkaar te houden. Ook maken ze, al spelend, iets wat ze meegemaakt hebben tot iets van zichzelf. Kinderen leren zich aan afspraken en regels te houden en op een natuurlijke manier de dingen te ervaren en te ontdekken. Spelenderwijs brengen kinderen problemen tot een oplossing. Ze leren zich emotioneel te uiten en tegelijkertijd met hun emoties om te gaan. Er is een grote variëteit in spelvormen, die afwisselend vrij of begeleid zijn. Buiten spelen, bewegingsonderwijs, drama, creatieve activiteiten en leerspelen uit de spelletjeskast, vallen onder spel.

Viering

Door te vieren wordt het kind zich ervan bewust dat het deel uitmaakt van de stamgroep en de Zonnewijzer. Wij vieren: de verjaardagen, de feesten door het jaar heen en de feesten die bij onze katholieke identiteit horen. Door de jaarlijkse terugkeer krijgen symbolen en rituelen hun betekenis. Daarnaast zijn er weeksluitingen in de eigen stamgroep en met verschillende bouwen. Kinderen laten aan elkaar en belangstellenden zien wat ze in de afgelopen periode hebben gemaakt en meegemaakt. Kinderen leren zichzelf te presenteren en respect te hebben voor de prestaties en presentaties van andere kinderen. Vieringen zorgen voor een gemeenschappelijk delen van ervaringen. Kinderen sluiten op deze manier de week waardevol af.